Zioła pomocne w regulacji poziomu cukru we krwi
Zioła mogą wspomagać organizm w regulacji gospodarki glukozowo-insulinowej, szczególnie w przypadku cukrzycy typu 2. Działają łagodnie, ale skutecznie, pod warunkiem regularnego stosowania i odpowiedniego dopasowania do indywidualnych potrzeb chorego. Poniżej przedstawiam najczęściej stosowane surowce roślinne, których działanie jest potwierdzone zarówno przez tradycyjne zielarstwo, jak i współczesną fitoterapię.
Liść morwy białej (Morus alba)
Hamuje rozkład cukrów złożonych do glukozy poprzez blokowanie enzymu alfa-glukozydazy. Dzięki temu spowalnia wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego po posiłkach. Może być stosowany w formie naparów lub jako ekstrakt w kapsułkach.
Liść borówki czernicy (Vaccinium myrtillus)
Wykazuje działanie hipoglikemizujące oraz ochronne na naczynia włosowate. Napary z liści zalecane są jako wsparcie w regulacji cukru i poprawie mikrokrążenia, szczególnie w profilaktyce powikłań cukrzycowych.
Kozieradka pospolita (Trigonella foenum-graecum)
Zawiera śluzy, saponiny i aminokwasy obniżające poziom glukozy. Poprawia tolerancję glukozy i działa stabilizująco na metabolizm węglowodanów. Używana głównie w formie zmielonych nasion lub jako wywar.
Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica)
Działa łagodnie obniżająco na poziom cukru, moczopędnie i oczyszczająco. Pomaga usuwać toksyny z organizmu i wspiera pracę trzustki. Zalecana w formie naparów ze świeżych lub suszonych liści.
Rutwica lekarska (Galega officinalis)
Zawiera galeginę, która działa podobnie jak metformina. Zioło to było stosowane od wieków w leczeniu cukrzycy. Wymaga ostrożności, ponieważ silnie obniża poziom cukru i może wywołać hipoglikemię.
Cynamon cejloński (Cinnamomum verum)
Zwiększa wrażliwość komórek na insulinę. Może być używany jako przyprawa lub w formie ekstraktu. Poprawia metabolizm glukozy i tłuszczów.
Żeń-szeń (Panax ginseng, Panax quinquefolius)
Działa adaptogennie i stabilizująco na poziom cukru, szczególnie u osób z insulinoopornością. Wspiera organizm w stanach przemęczenia i osłabienia wywołanych cukrzycą.
Gymnema sylvestre
Zioło pochodzące z medycyny ajurwedyjskiej. Blokuje receptory smaku słodkiego na języku oraz obniża wchłanianie glukozy w jelitach. Często stosowane jako składnik preparatów ziołowych na cukrzycę.
Strąki fasoli zwyczajnej (Phaseolus vulgaris)
Surowcem leczniczym są wysuszone owocnie (bez nasion). Zawierają glukokininy – naturalne substancje o działaniu podobnym do insuliny. Wspomagają obniżenie poziomu glukozy we krwi, działają moczopędnie, oczyszczająco i wspierają pracę nerek. Stosowane w formie odwaru: jedną łyżkę suszu zalewa się szklanką zimnej wody, gotuje 10–15 minut i odstawia pod przykryciem na 10 minut. Pić 2–3 razy dziennie przed posiłkami.
Tradycyjna mieszanka ziołowa na cukrzycę (wg o. Andrzeja Czesława Klimuszki)
- Liść borówki czernicy – 50 g
- Kłącze perzu – 50 g
- Liść pokrzywy – 50 g
- Owocnia fasoli – 50 g
- Ziele rutwicy – 25 g
- Ziele krwawnika – 25 g
- Ziele skrzypu – 25 g
- Kora kruszyny – 25 g
Jedną łyżkę mieszanki zalać szklanką wrzątku, parzyć pod przykryciem 20 minut, przecedzić. Pić 3 razy dziennie, najlepiej przed posiłkiem.
Uwagi i przeciwwskazania
Zioła mogą wchodzić w interakcje z lekami przeciwcukrzycowymi. W czasie kuracji należy regularnie kontrolować poziom glukozy. Niektóre surowce (rutwica, owocnia fasoli, kozieradka) mogą powodować zbyt silne obniżenie cukru i nie powinny być łączone bez kontroli. Przed rozpoczęciem kuracji zaleca się konsultację z lekarzem lub doświadczonym fitoterapeutą. Niektóre zioła nie są wskazane w ciąży, podczas karmienia ani u dzieci.
Literatura i źródła
– Aleksander Ożarowski, „Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy”
– Maria Treben, „Apteka Pana Boga”
– o. Andrzej Czesław Klimuszko, „Wróćmy do ziół leczniczych”
– Stefan Falimirz, „O ziołach i o mocy ich”
– Jan Biegański, „Ziołolecznictwo w teorii i praktyce”
– Henryk Różański – prace i receptury z zakresu fitoterapii klinicznej